Geachte minister Bruins,
Het is met grote bezorgdheid dat wij, wetenschappers verenigd in Scientists for Future Nederland, u aanschrijven. In het licht van de toenemende uitdagingen waar de wetenschappelijke gemeenschap en de samenleving als geheel voor staan, doen wij een dringend beroep op uw voorbeeld en leiderschap bij het waarborgen van de rol van wetenschap in de samenleving in Nederland en daarbuiten. Wij verwelkomen de zojuist aangenomen motie Roovers over academische vrijheid in Nederland en vragen dat het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een krachtig standpunt inneemt ten aanzien van de volgende kwesties:
1. Behoud van kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek en onderwijs.
Bezuinigingen op de financiering van wetenschap en onderwijs, in Nederland en daarbuiten 1, bedreigen de hoge kwaliteit van ons onderzoek en hoger onderwijs. Om de vele crises waarmee onze samenleving wordt geconfronteerd aan te pakken, hebben we sterke kennisinstellingen nodig en een goed opgeleide volgende generatie met solide carrièrevooruitzichten op het gebied van onderzoek en innovatie. Dit vereist investeringen in onderzoek en onderwijs. We vragen de Nederlandse regering daarom de voorgestelde bezuinigingen terug te draaien en in plaats daarvan te investeren in de toekomst van onze samenleving en de gezondheid van onze planeet.
2. Het belang van wetenschap en wetenschappelijk onderbouwd beleid
De snelle verspreiding van mis- en disinformatie via sociale media en ook door mensen op sleutelposities in de samenleving vormt een bedreiging voor het vertrouwen in de wetenschap en op wetenschap gebaseerd beleid 2. We dringen er bij de regering op aan om actieve maatregelen te nemen om desinformatie tegen te gaan, waaronder meer steun voor wetenschapscommunicatie, mediageletterdheidprogramma’s en publieke betrokkenheid van onderzoekers. We vragen de Nederlandse regering om een publieke verklaring waarin de fundamentele rol van de wetenschap in het vormgeven van goed onderbouwd beleid en in de democratische besluitvorming wordt bevestigd.
3. Open, vrije en internationale wetenschap
In een tijd van mondiale crises, waaronder de klimaat-, biodiversiteits- en volksgezondheidscrisis, maar ook geopolitieke spanningen en dreigende technologische ontwrichting, hebben we meer samenwerking en transparantie nodig, niet minder. Wij roepen u op om na te denken over de rol die de Nederlandse overheid kan spelen als andere overheden falen, bijvoorbeeld bij het verzamelen en behouden van grootschalige, langlopende datasets, het beschikbaar houden van wetenschappelijke kennis voor publiek en beleidsmakers, en het ondersteunen van internationale samenwerkingsverbanden3,4. Wij vragen u op te komen voor projecten en onderzoekers die bedreigd worden door verminderde financiering en plotselinge ontslagen, door een voortrekkersrol te nemen in de EU en vrije en open wetenschap te bevorderen.
4. Steun voor bedreigde wetenschappers en voor academische vrijheid
Over de hele wereld, ook in Nederland, zien we een toenemende druk op wetenschappelijke instellingen, onderzoeksfinanciers en onderzoekers die werken aan of zich (zelfs privé) uitlaten over politiek gevoelige onderwerpen5,6 ,7,8. Hoewel we de steun van de Nederlandse overheid aan het meldpunt SafeScience 9 zeer waarderen, dringen we er bij u op aan om actief uw volledige en ondubbelzinnige steun te verlenen aan wetenschappers die getroffen worden door ondemocratisch overheidsbeleid of bedreigd worden door meningen of acties van kwaadwillende maatschappelijke krachten. Hieronder vallen het bieden van veilige academische toevluchtsoorden en het optreden tegen politiek gemotiveerde aanvallen op de academische vrijheid. We vragen de Nederlandse regering om een leidende rol op zich te nemen in het verdedigen van de academische onafhankelijkheid in de hele EU, onder andere door ervoor te zorgen dat onderzoek vrij blijft van politieke druk en dat wetenschappers kunnen werken zonder angst voor censuur of vergelding.
Wij zijn ervan overtuigd dat het innemen van een dergelijk standpunt, alsmede er daadwerkelijk invulling aan geven, niet alleen Nederlandse wetenschappers zal beschermen, maar ook een voorbeeld zal zijn voor Europa en de wereld. Nederland positioneert zich van oudsher als een voorvechter van het vrije woord en vrije uitwisseling over institutionele en overheidsgrenzen heen, en we vertrouwen erop dat het Ministerie deze waarden hoog zal blijven houden te midden van de uitdagingen waar de academische wereld vandaag de dag voor staat.
Wij verwelkomen de mogelijkheid om onze zorgen en deze oproep verder te bespreken en zien uit naar uw reactie.
Met vriendelijke groet,
Namens Scientists4Future NL,
Dr Jacqueline Hoppenreijs
Dr Marjan Smeulders
Contact: contact@scientists4future.nl